Press "Enter" to skip to content

Многу ѓубре, а метли само во најава

Кирацовски од СДСМ  тврди дека правел анализа која ќе покажела кој е одговорен за изборниот резултат. Во ВМРО-ДПМНЕ воопшто не се чувствуваат одговорно, а Груевски уште е нивен почесен лидер. Дел од поддржувачите на СДСМ преку медиумите или социјалните мрежи веќе покажуваат лутина на гласачите – тие се виновни ако се врати ВМРО-ДПМНЕ.  Други проблемот го гледаат во децениски долгиот и длабоко вкоренет клиентализам кој е станат фундаментален принцип на речиси секоја партиска и државна политика. 

Пишуваат: Сашка Цветковска и Александра Денковска; Фотографија: Роберт Атанасовски

Кадри.С. живее на ридот во скопската населба Бутел 2 каде што почнува парк шумата „Гази Баба“. Неговите двајца синови тренирале фудбал во Чаир и секое утро трчале во шумата.

„Помалиот во декември наполни 18 години. Требаше прв пат да гласа годинава. Ама отиде кај брат му во Германија на гости , не му се гласа. Јас гласав, другите дома не гласаа“, вели Кадри со жалостив глас.

Наскоро ќе добие пензија, но не е среќен што нема внуци во Македонија за да ја ги почести. На прашањето која етнича група е доминантна во мешаната населба, Кадри отсечно одговара „Ниту една“.

„Веројатно Албанците. Но, и овде почнува да нема луѓе. На мојот комшија Сашо, децата му се на Малта, мојот син во Германија замина пред 5 години, брат му гледам тој пат ќе го фати, го разбирам, кога доаѓа овде е несреќен, депресивен, таму е друг човек“, раскажува Кадри, градежен работник.

Соживот има, живот уште не

Со соседите си разменија чинии преку оградата. Мајката на Кадри правела пита и ги почестила Сашо и сопругата.

„Соживот има, живот не баш. Затоа не гласаат луѓето. За Албанците нон стоп се зборува така, како да сме ги дале под кирија, со полномошно на некого гласовите, како да немаме свое мислење. Воо Бутел 2 и Чаир со години камче не е фрлено.

Во соседниот Чаир незадоволстово е видливо, впрочем, како и во сите општински со претежно етничко албанско население. Видливо е сеприсуството на градежната мафија, а судбината на најстарата скопска населба е слична со урбаната катастрофа која во минатите децении им се случи Кисела Вода, Центар, Карпош. Чаирчани на ова коментираат дека на обичните луѓе во земјава им е еднакво лошо, а во зависност кој владее во една општина, зависи и кој клан од организираниот криминал ги малтретира граѓаните и упропастува населбите.

Закоравен клиентализам

Поразот за сите учесници во изборниот натпревар е во бројот на излезени гласачи. На локалните избори СДСМ без ДУИ зема речиси 100,000 гласови повеќе. На референдумот излегоа 666.743 гласачи во време на бојкот на ВМРО-ДПМНЕ. А во албанските општини тивкиот револт се чини најгласен – „Призма“ пресмета 110,000 помалку гласачи од локалните избори во 2017. За првиот министер за финансии во земјава, Џевдат Хајредини, евидентни се пропустите на оваа власт, но голем проблем е и ДУИ.

„Со коалицијата со ДУИ и за претседателските избори, Заев ги изгуби албанските гласачи, оние кои му беа најверни. Секако дека во целата слика имаат влијание и скандалите кои оваа влада ги приреди изминатите години. СДСМ и даде многу материјал на ВМРО ДПМНЕ за да зборува за тоа. Уште на почетокот од мандатот, имаше скандал за непотизам, а потоа и низа други. Резултатот  е ова“, вели тој.

Дел од поддржувачите на СДСМ преку медиумите или социјалните мрежи веќе покажуваат лутина на гласачите – тие се виновни ако се врати ВМРО-ДПМНЕ.  Раководството на СДСМ почна суптилно да ја втемелува оваа порака во кампањата од вториот изборен круг. Други проблемот го гледаат во децениски долгиот и длабоко вкоренет клиентализам кој е станат фундаментален принцип на речиси секоја партиска и државна политика.

„Овој резултат е казна и за ВМРО-ДПМНЕ и за ДУИ и за СДСМ и разочараност од сето она што се случуваше во последните неколку години. И тие гласови што недостигаат се некаков протест или порака  дека нема што да гласаме во ваква ситуација. Се очекуваа промени. Пред тоа знаеме како беше за време на владеењето на ВМРО-ДПМНЕ во последните години, едноставно секој од различни причини се однесувал некако на изборниот ден – лоши резултати на Владата, амнестијата, непочитувањето на референдумот секој си наоѓа причина за да не излезе и на тој начин да изрази протестен глас, но сепак изборите се нешто на кое што кажуваме што сакаме, а не што не сакаме“, вели претседателот на Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) Александар Кржаловски во разговор за МИА.

Првиот ден кампања во вториот круг СДСМ го обележа на начин кој треба да покаже и разбирање и трезвеност за пораката од гласачитe. Стево Пендаровски вчера во Карпош на средба со граѓаните дојде засилен со лидерот на СДСМ Зоран Заев, министеркаата за одбрана Радмила Шеќеринска, министерот за внатрешни работи Оливер Спасовски и други министри и градоначалници. Граѓаните се жалеа, политичарите тврдеа дека ги разбираат, а премиерот Заев порача дека е јасно незадоволството од одредени кадри и набрзу ќе ја активирал метлата. Многумина покажуваат скепса кон овие ветувања.

Кирацовски: Ќе правиме анализи за да видиме кој е виновен за изборниот резултат

За шеф на изборниот штаб на Стево Пендаровски беше назначен Александар Кирацовски, генерален секретар на СДСМ и пратеник. Самиот тој беше дел од бројни скандалите за редовите на власта. Ги полнеше насловните страници кога ги вработуваше роднините во ЕЛЕМ и други државни компании, а место во администрацијата се најде и за неговата лична фризерка којашто ја вработи во МЕПСО. Следеа и обвинувања дека тој е новиот партиски агент за вработувања низ чии раце поминуваат аминувањата за место во државно.

Аферите за непотизмот можеби и најсилно го погодија гласачкото тело на СДСМ. Запрашан дали тој како шеф на изборниот штаб на Пендаровски смета дека незадоволството на граѓаните кон клиенталистичките политики влијаеше на изборниот резултат, тој рече дека ќе се правела анализа за тоа кој е одговорен. Не знае кога ќе била готова.

„Аналитичкиот центар ја изработува анализата, таа ќе биде изработена за онолку време колку што е потребна таа да биде квалитетна и да ги даде потребните одговори“, рече Кирацовски за ИРЛ.

ВМРО ДПМНЕ  не се ни преправа дека е дел од проблемот

Изборниот поткуп и притисоци врз граѓаните го обележаа децениското владеење на ВМРО-ДПМНЕ под лидерството на Никола Груевски. Човекот кој во отсуство се суди за местење избори, помеѓу другото, се уште е почесен претседател на ВМРО-ДПМНЕ и новото лидерство со Христијан Мицкоски не се труди да покаже дека тие не се срамат од недемократските практики на својот претходник, додека нивниот претседателски кандидат Гордана Силјановка-Давкова избегнува да го споменува ова прашање. По речиси три децении,  сите меѓународни организации оценија дека владата на СДСМ успеа да обезбеди демократски, фер и мирни избори.

За ВМРО-ДПМНЕ, сепак, проблемите за апатијата кај гласачите не е нивен проблем.  За Груески ништо не зборуваат ниту за нивните политички гревови. На прашањето кое му беше поставено и на Кирацовски, портпаролот Игор Јанушев вели дека гласачите биле уморни единствено од СДСМ.

„Разликата во гласови е поради тоа што во државата владее апатија од целата политика која ја води оваа власт ја води изминатите две години“, рече Јанушев.

Се вети и камшикар и метла – но ќе има ли генералка

Економските проблеми, корупцијата и масовното иселување беа проблеми  од кои и двете кампањи се трудеа да капитализираат. И двете партии кокетираа  со младите гласачи и зборуваа за правда и иднина. Се чини дека во вториот круг проблемите на оваа тема ќе се исти,  со таа разлика што овојпат постои шанса кампањите да покажат барем повеќе искреност кога зборуваат за овие теми. Зоран Заев почна со најавување на чистка во институциите и сслободување од неспособните и корумпирани кадри. Граѓаните се надеваат дека метлата нема да ја дожиивее судбината на камшикoт најавен  во септември, оти по ентузијазмот којшто токму оваа власт го билдаше и пред да стане влада и пред да стигнеме до Преспа, тешко е да се молчи како некогаш.

Повеќе од АктуелноПовеќе теми во Актуелно »