Press "Enter" to skip to content

Новинарите протестираа против срамната пресуда за ИРЛ

Димитар Ковачевски, Христијан Мицкоски и Талат Џафери молчат за опасната пресуда против ИРЛ, а судот дозволува во името на граѓаните да се носат срамни пресуди против слободата на говорот. Здружението на новинари (ЗНМ) и Синдикатот на новинари и медиумски работници (ССНМ) на претседателот на граѓанскиот суд Бесник Авдија му понудија да помогнат да ги едуцира судиите за основните човекови права каква што е слободата на медиумите.

Известува: Лила Караташева

Новинари, претставници на невладиниот сектор и граѓани денеска протестираа пред Граѓанскиот суд во Скопје по пресудата со која судијката Јованка Спировска-Панева ги осуди новинарката Сашка Цветковска и Истражувачката репортерска лабораторија (ИРЛ) во спорот кој против нив го поведе бизнисменот и поранешен заменик премиер Кочо Анѓушев за сторијата „Заговор против воздухот“.

Во пресудата судијката напиша дека ИРЛ не е медиум, а новинарите кои работат таму не се новинари. Според неа содржините не смеат да ги публикуваат, туку истите да ги презентираат само во рамки на организацијата. 

За новинарите, медиумските работници и невладиниот сектор пресудата против ИРЛ е закана за новинарството, обид за цензура и начин да се заплашат и обесхрабрат медиумите ако треба да пишуваат за политички и бизнис моќници. 

Новинарот Сеад Ризвановиќ порача дека кога се забранува гласот на новинарите, на граѓаните им се забранува да ја слушнат вистината. 

„Сите ние сме ИРЛ, сите ние сме Сашка Цветковска, ова се работи за сите нас. Скандалозна одлука на судијката, скандалозна на судот, нешто што со години и години се повторува. Се повторува повторно пресудата за 27 април, каде исто така судот оцени дека колегите што биле во Собранието не можеле да докажат дека се новинари. Дали судот учи нешто од историјата, од минатото? Гледаат ли дека не можат да ја победат слободната мисла“, изјави новинарот Ризвановиќ.

Новинарката Ирена Мулачка посочи дека судијката Јованка Спировска – Панева има пракса да носи пресуди против слободата на говор и медиумите. 

„Години наназад судиите работат во корист на бизнисмените, во корист на политичарите. Но, ние сме тука да ја кажеме вистината пред се`. Судиите треба да си ја знаат работата и да ја ценат, не според тоа кој е во позадина и кој е тој што тужи, туку реално да гледаат на работите. Затоа што никој досега не не` замолчил, ниту од сега ќе не` замолчи“, рече новинарката Мулачка.

Судијката Јованка Спировска-Панева во 2014 година ги осуди и новинарите на Фокус за клевета и навреда во случајот со Сашо Мијалков поранешен директор на Управата за безбедност и контраразузнавање (УБК). Тогашното образложение на судијката беше дека ја заштитувала демократијата бидејќи со преголема прекумерна заштита на слободата на изразување, демократијата се поткопувала. Судот за човекови права во Стразбур оцени дека со оваа пресуда, судијката Спировска – Панева го повредила правото на изразување на новинарите. 

Освен новинарите и медиумските работници, на протестот присуствуваа и претставници на граѓанскиот сектор кои се чувствуваат повикани бидејќи пресудата цени дека невладините организации немаат право да објавуваат содржини. 

„Оваа пресуда ги засега сите 15.000 граѓански здруженија во државата. Што е следно, ќе ни забранат и нас да ги пренесуваме нашите продукти“, вели Тона Карева, претставник на Блупринт групата за реформи во правосудството. 

Таа посочува и дека судијката воопшто не го ни познава, ниту го прочитала Законот за невладини организации. 

Фото: ЗНМ
Фото: ЗНМ

Загрижува молкот на политичката елита

Новинарот Горан Теменугов од пред Граѓанскиот суд побара премиерот и претседател на СДСМ Димитар Ковачевски, претседателот на парламентот Талат Џафери и претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицковски конечно да се изјаснат по повод оваа опасна пресуда и да застанат на страната на слободното новинарство. 

„Проблемот е што некој сака да нѐ дефинира, да озаконува кој може, а кој не може да биде новинар. Ние слободните новинари, „фриленсерите“ кои се финансираме странично а не од реклами, сме точно на браникот на јавниот интерес на браникот на граѓаните“, рече Горан Теменугов.

Досега по скандалозната пресуда се огласи единствено претседателот Стево Пендаровски. Ја оцени како опасна. 

Пост на социјалните мрежи во свое име пиша и вицепремиерката за борба против корупцијата Славица Грковска, но во завиена форма и без да напише кој е поводот за тој пост. 

По речиси еден месец по јавно објавената пресуда против Истражувачката репортерска лабораторија (ИРЛ), вицепремиерот за европски прашања Бојан Маричиќ, на новинарско прашање да ја искоментира скандалозната одлука на граѓанскиот суд, одговори дека слободата на медиуми е апсолутна и таа не смее да биде загрозена.

Конкретната пресуда вие ја оценувате како скандалозна, но пресуда се укинува само со друга пресуда на повиок суд и може да се промени. Мој апел може само да биде до судиите кои судат вакви случаи, да бидат извонредно внимателни и да ги консултираат европските стандарди определени со случаите на Европскиот суд за човекови права во Стразбур, но и со други стандарди во Поглавејто 23 за медиумските слободи. Владата нема намера да регулира кој е новинар, а кој не. Тоа е целосно препуштено на новинарската фела и мислам дека новинарската фела таа можност треба да ја искористи, да ја зајакне саморегулацијата заради заштита на сопствената професија“, рече вицепремиерот Маричиќ.

Рекација за пресудата на судиjката Јованка Спировска – Панева денеска имаше и Државната комисија за спречување на корупција. 

„Државната комисија за спречување на корупција го повкикува Судскиот совет на Република Северна Македонија, во рамки на неговите законски надлежности да го разгледа случајот“, пишува во соопштението на ДКСК.

Антикорупциска укажува дека неопходно е да се почитува независното истражувачко новинарство и слободата на говорот како темел на секоја демократија.

На крајот на протестот, новинарите на портирницата во Граѓанскиот суд на судијката Јованка Спировска-Панева и доставија признание за цензор на годината.
Повеќе од Насловна централнаПовеќе теми во Насловна централна »